Een jaar of twee geleden maakte ik er melding van dat Harry Mulisch en Hannah Arendt elkaar geschreven hebben naar aanleiding van hun beider boeken over het Eichmann-proces. Een leuke vondst, meende ik, meer niet. Wie beide boeken heeft gelezen, ziet inderdaad de overeenkomsten tussen hun theorieën en daar corresponderen ze kort over.

Mulisch meldt in zijn brief dat hij de Duitse vertaling van De zaak 40/61 bijvoegt op suggestie van Mary McCarthy, die ze beiden kenden. Inderdaad bevindt Strafsache 40/61 zich in de Hannah Arendt Library van het Bard College.

Arendt schrijft in haar antwoord dat ze in de gereviseerde versie van haar boek Mulisch een aantal keer zal citeren. Ik moet dan ook wel eens lachen als ik – vooral op internet – lees dat Mulisch Hannah Arendt zou hebben nagepraat of zelfs geplagieerd.
Lees verder →

In 1964 stuurde Harry Mulisch de Duitse vertaling van De zaak 40/61 (Strafsache 40/61) naar Hannah Arendt. Mary McCarthy had hem dat aangeraden. Mulisch had Arendts boek uit 1963 gelezen en merkt op dat hij getroffen was door de gelijkenis in hun beider theorieën.

Arendt stuurde Mulisch een brief terug, waarin ze zei ook een sterke gelijkenis te zien in aanpak en theorie. Ze reviseerde op dat moment de Duitse vertaling van haar boek en meldt dat ze Mulisch daar een aantal keer in citeert. Deze citaten zijn in latere uitgaven van haar boek behouden, onder andere in de Nederlandse vertaling.

In een zoektocht op internet ben ik deze brieven jaren geleden tegengekomen. Ze maken deel uit van de collectie ‘The Hannah Arendt Papers’ van de Library of Congress in Washington, D.C. Ik heb ze hieronder uitgetikt.
Lees verder →